Nhiều người đã đặt câu hỏi làm thế nào để các ngân kèo nhà cái thương mại nhỏ có thể cạnh tranh với các ngân kèo nhà cái quốc doanh lớn. Thực tế trong hệ thống ngân kèo nhà cái cho thấy không phải lúc nào cái lớn nhất cũng thắng.
Nhược điểm của các ngân kèo nhà cái nhỏ
Các ngân kèo nhà cái thương mại nhà nước lớn hơn nhiều so với các ngân kèo nhà cái tư nhân về quy mô và chi phí đầu vào nên có thể duy trì biên lãi ròng cao. Lãi suất là một phương tiện tốt để sàng lọc người vay. Các ngân kèo nhà cái lớn thường giữ lãi suất huy động thấp nên lãi suất cho vay của họ thấp hơn lãi suất cho vay tư nhân. Đây là lý do tại sao họ có thể chọn những khách kèo nhà cái mà họ muốn nhất, đặc biệt là những khách kèo nhà cái có mức độ tín nhiệm cao. Họ có thể quản lý nợ xấu tốt hơn so với các ngân kèo nhà cái nhỏ thường đặt lãi suất cho vay cao. Trước đây, để đảm bảo tăng trưởng tín dụng cao, các ngân kèo nhà cái nhỏ thậm chí còn mở rộng cho vay đối với các khách kèo nhà cái doanh nghiệp thuộc nhóm rủi ro cao. Điều này dẫn đến một cuộc khủng hoảng hệ thống ngân kèo nhà cái, trong đó một số ngân kèo nhà cái tư nhân bị ngân kèo nhà cái trung ương tiếp quản với giá 0 đồng và nhiều ngân kèo nhà cái khác bị tái cơ cấu để tồn tại.
Chuyển dịch tăng trưởng tín dụng
Tăng trưởng tín dụng là một chỉ báo tốt về niềm tin của các doanh nghiệp và người tiêu dùng vào nền kinh tế. Từ năm 2000 đến năm 2010, tín dụng đã tăng vọt lên mức đáng kinh ngạc 32% một năm. Tuy nhiên, kể từ năm 2011, tăng trưởng tín dụng đã chậm lại, chỉ còn 12-14%. Sự ổn định kinh tế vĩ mô của đất nước có một phần đóng góp vào chính sách tăng trưởng tín dụng. Sau quá trình tái cơ cấu vất vả, các ngân kèo nhà cái thương mại đã thay đổi chiến lược tăng trưởng tín dụng và đẩy mạnh chuyển đổi số để nâng cao chất lượng dịch vụ, thay vì tập trung vào tăng trưởng cho vay.
Trước đây, các ngân kèo nhà cái cho vay ưu tiên các doanh nghiệp lớn và các cá nhân giàu có sử dụng tài sản để thế chấp. Hiện tại, các doanh nghiệp vừa và nhỏ và người tiêu dùng có thể tiếp cận tốt hơn với các khoản vay ngân kèo nhà cái nhờ sự sẵn có của nhiều giải pháp tài chính. Người đi vay có nhu cầu tài trợ đa dạng. Các danh mục cho vay thay đổi nhanh chóng của một ngân kèo nhà cái lớn là một ví dụ điển hình cho xu hướng này. Mười năm trước, lĩnh vực sản xuất chiếm hơn 50% tổng dư nợ cho vay tại Ngân kèo nhà cái Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank). Tỷ lệ này giảm xuống 30% vào năm 2021 trong khi các lĩnh vực khác chiếm gần 40%, tăng từ 11%.
Mô hình tương tự cũng diễn ra tại các ngân kèo nhà cái lớn khác, bao gồm Ngân kèo nhà cái Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) và Ngân kèo nhà cái Công Thương Việt Nam (VietinBank). Nhu cầu vay vốn đa dạng của các nhóm khách kèo nhà cái khác nhau đã tạo cơ hội cho các ngân kèo nhà cái nhỏ.
Phân khúc thị trường thích hợp cho các ngân kèo nhà cái nhỏ. Các ngân kèo nhà cái nhỏ đang thua trong cuộc cạnh tranh với các ngân kèo nhà cái lớn hơn nhưng họ vẫn có thể tồn tại và phát triển nhờ tập trung vào các phân khúc thị trường ngách đã xuất hiện trong quá trình phát triển kinh tế 10 năm qua. Lãi suất không phải là yếu tố quyết định duy nhất để khách kèo nhà cái lựa chọn ngân kèo nhà cái này hay ngân kèo nhà cái kia. Đối với những khách kèo nhà cái này, mục tiêu cuối cùng là có một giải pháp tài chính tối ưu chứ không đơn thuần là lãi suất thấp.Các ngân kèo nhà cái nhỏ đã và đang hướng tới những khách kèo nhà cái có thu nhập thấp với nhu cầu tài chính đa dạng. Căn cứ vào nhu cầu tài chính của từng khách kèo nhà cái mà các ngân kèo nhà cái đưa ra giải pháp tài chính phù hợp. Các phân khúc thị trường ngách tuy nhỏ nhưng tạo động lực tăng trưởng mới cho các ngân kèo nhà cáiCác phân khúc thị trường ngách mà các ngân kèo nhà cái lựa chọn khác nhau tùy thuộc vào sức mạnh tài chính của họ. Tuy nhiên, tất cả các giải pháp tài chính đều hướng tới mục tiêu tăng NIM, bằng cách lựa chọn nhóm khách kèo nhà cái ít nhạy cảm với biến động lãi suất hoặc tăng cường dịch vụ tài khoản tiết kiệm vãng lai bằng cách đưa ra các điều kiện thuận lợi, từ đó giảm chi phí huy động vốn.
Trong bối cảnh điều kiện luôn thay đổi với thu nhập và nhu cầu của khách kèo nhà cái ngày càng tăng, việc mở rộng phân khúc cho vay bán lẻ và số hóa các dịch vụ liên quan là những yếu tố cần thiết trong lĩnh vực ngân kèo nhà cáiLãi suất không phải là yếu tố duy nhất tạo nên khả năng cạnh tranh của các ngân kèo nhà cái. Các ngân kèo nhà cái nhỏ hơn có lợi thế hơn khi cung cấp các dịch vụ tài chính và thúc đẩy chuyển đổi kỹ thuật số do quy mô hoạt động thấp hơn so với các ngân kèo nhà cái quốc doanh lớn.
Theo The SaiGonTimes
Ths.Võ Thị Thanh Thương