giải mã kèo nhà cáikèo nhà cái

1. Luật điều chỉnh lưu thông giải mã kèo nhà cái

Do việc sử dụng giải mã kèo nhà cái ngày càng gia tăng, hơn nữa, cũng như hối phiếu, vì giải mã kèo nhà cái được lưu thông nên các quốc gia đã nỗ lực chứng chỉ hóa tờ giải mã kèo nhà cái và ban hành luật điều chỉnh giải mã kèo nhà cái tại quốc gia mình. Ngoài ra, do giải mã kèo nhà cái được sử dụng và lưu thông trong thanh toán quốc tế, điều đó tất yếu dẫn đến yêu cầu phải có Luật thống nhất điều chỉnh giải mã kèo nhà cái trên phạm vi quốc tế.

- Năm 1931, hội nghị quốc tế về giải mã kèo nhà cái tại Geneve đã được 30 nước thông qua Luật thống nhất về giải mã kèo nhà cái (Uniform Law on Cheque – ULC 1931) ®được nhiều nước áp dụng (Đức, Pháp, Ý, Hà Lan, Đan Mạch,…)

Tuy nhiên Công ước Geneve 1931 về Luật thống nhất về giải mã kèo nhà cái chưa mang tính quốc tế một cách tuyệt đối. Mặc dù vậy khi các quốc gia xây dựng Luật giải mã kèo nhà cái cho mình cũng dựa chủ yếu vào Công ước này. Do đó, phần trình bày sau đây sẽ giải thích trên tinh thần Công ước này.

2. Khái niệm

Theo công ước Geneve, “giải mã kèo nhà cái là một tờ mệnh lệnh vô điều kiện do một người (chủ tài khoản tiền gửi), ra lệnh cho ngân hàng trích từ tài khoản của mình một số tiền nhất định để trả cho người được chỉ định trên giải mã kèo nhà cái, hoặc trả theo lệnh của người này hoặc trả cho người cầm giải mã kèo nhà cái”.

3. Những người liên quan đến giải mã kèo nhà cái

* Người phát hành giải mã kèo nhà cáihayngười ký phát (Drawer): là người có tài khoản phát hành giải mã kèo nhà cái ở ngân hàng (là người chủ tài khoản tiền gửi tại ngân hàng). Thường thì người ký phát giải mã kèo nhà cái là người mua hàng, phát hành giải mã kèo nhà cái để trả nợ.

* Ngân hàng thanh toánhayngười trả tiền (Drawee):là người trích trả tiền tờ giải mã kèo nhà cái từ tài khoản của người phát hành giải mã kèo nhà cái để trả cho người khác.

* Người thụ hưởng (Beneficiary):là người nhận tiền từ tờ giải mã kèo nhà cái do người ký phát chỉ định đích danh hay thông qua thủ tục chuyển nhượng.

4. Nội dung tờ giải mã kèo nhà cái

Tờ giải mã kèo nhà cái muốn có hiệu lực, bắt buộc phải có những yếu tố sau đây:

Tiêu đề của giải mã kèo nhà cái

Địa điểm phát hành giải mã kèo nhà cái

Ngày tháng năm phát hành giải mã kèo nhà cái

Tên và địa chỉ người thụ hưởng

Số tiền: số tiền phải được ghi rõ ràng bằng số và bằng chữ phải thống nhất nhau.

Tên người phát hành giải mã kèo nhà cái

Tên, địa chỉ, chữ ký của người phát hành giải mã kèo nhà cái.

Tên ngân hàng thanh toán giải mã kèo nhà cái.

5. Thời hạn hiệu lực của giải mã kèo nhà cái

Đặc điểm đáng chú ý của tờ giải mã kèo nhà cái là nó có tính chất thời hạn, tức là tờ giải mã kèo nhà cái chỉ có giá trị thanh toán nếu thời hạn hiệu lực của nó vẫn còn. Quá thời hạn, nếu giải mã kèo nhà cái không quay trở lại ngân hàng thì tờ giải mã kèo nhà cái sẽ mất hiệu lực.

Thời hạn hiệu lực của tờ giải mã kèo nhà cái được tính từ ngày phát hành giải mã kèo nhà cái và được ghi rõ trên tờ giải mã kèo nhà cái. Thời hạn của giải mã kèo nhà cái thông thường là tùy thuộc vào phạm vi không gian mà giải mã kèo nhà cái lưu thông và luật pháp các nước quy định. Nhưng nói chung, giải mã kèo nhà cái lưu hành trong nội địa thì ngắn hơn giải mã kèo nhà cái lưu hành trong thanh toán quốc tế.

6. Các loại giải mã kèo nhà cái

- giải mã kèo nhà cái đích danh (nominal cheque)là loại giải mã kèo nhà cái ghi rõ tên người hưởng lợi trên tờ giải mã kèo nhà cái.

- giải mã kèo nhà cái vô danh (Bearer cheque)là loại giải mã kèo nhà cái không ghi rõ tên người thụ hưởng, chỉ ghi câu “trả cho người cầm giải mã kèo nhà cái” (Pay to the bearer). Đối với loại giải mã kèo nhà cái này có thể chuyển qua tay nhiều người, ai là người cầm giải mã kèo nhà cái, người đó có thể mang giải mã kèo nhà cái đến ngân hàng lĩnh tiền.

- giải mã kèo nhà cái theo lệnh (Order cheque)là loại giải mã kèo nhà cái được dùng phổ biến trong thanh toán quốc tế và là loại giải mã kèo nhà cái ghi trả theo lệnh của người hưởng lợi trên tờ giải mã kèo nhà cái. Trên giải mã kèo nhà cái có ghi câu “trả theo lệnh của ông (bà)………..”. Loại giải mã kèo nhà cái này có thể chuyển nhượng cho người khác bằng thủ tục ký hậu giống như hối phiếu. Trong thời hạn hiệu lực, giải mã kèo nhà cái theo lệnh có thể chuyển nhượng cho nhiều người liên tiếp bằng cách ký hậu.

- giải mã kèo nhà cái gạch chéo (crossed check)là loại giải mã kèo nhà cái mà trên mặt trước của nó có 2 gạch chéo song song với nhau. Mục đích của gạch chéo là để không rút được tiền mặt, dùng để chuyển khoản qua ngân hàng.

- giải mã kèo nhà cái du lịch (traveller’s cheque)là loại giải mã kèo nhà cái do ngân hàng phát hành và được trả tiền tại bất cứ chi nhánh hay đại lý của ngân hàng đó ở trong hay ngoài nước. Ngân hàng phát hành giải mã kèo nhà cái đồng thời là người trả tiền. Người hưởng lợi giải mã kèo nhà cái du lịch là người có tiền gửi vào ngân hàng phát hành giải mã kèo nhà cái.

- giải mã kèo nhà cái xác nhận (certified cheque)còn gọi là giải mã kèo nhà cái bảo chi, là loại giải mã kèo nhà cái được ngân hàng đứng ra xác nhận việc trả tiền. Mục đích của việc xác nhận là nhằm đảm bảo khả năng chi trả của tờ giải mã kèo nhà cái và ngăn chặn tình trạng phát hành giải mã kèo nhà cái quá số dư trên tài khoản.

ThS. Lê Phúc Minh Chuyên